ΑΡΘΡΑ
Μαριλένα Κοππά, Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ
Η ώρα του τέλους των χαμένων πατρίδων
Είναι δεδομένο ότι το παρόν είναι ιστορικά βεβαρημένο. Όλα τα Βαλκανικά
κράτη, χωρίς να εξαιρείται η Ελλάδα, πέρασαν δεκαετίες προσπαθώντας να
εκπληρώσουν το όραμα της "εθνικής ολοκλήρωσης". Όμως, τα οράματα της "Μεγάλης
Σερβίας", της "Βουλγαρίας του Αγίου Στεφάνου", της "Ελλάδας των Τριών
Θαλασσών και των Δύο Ηπείρων", της "Μεγάλης Αλβανίας" και, φυσικά, της "Ενωμένης
Μακεδονίας", αποτελούν αφηγήσεις του χθες. Σήμερα, δεν υπάρχει χώρος για
ιστορικές αφηγήσεις "χαμένων πατρίδων", που καλλιεργούν την πεποίθηση
ότι "πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα είναι".
Η υπέρβαση στην οποία μας καλεί η διαδικασία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης
είναι η εγκατάλειψη μίας ρητορικής που βλέπει στο παρελθόν τα θεμέλια
μίας χαμένης πατρογονικής εστίας που πρέπει να επανακτήσουμε. Σήμερα,
εάν θέλουμε να μιλάμε για ενωμένη Ευρώπη και μία "ενιαία Βαλκανική
γειτονιά", πρέπει πρώτα απ' όλα να αποδεχτούμε ότι το παρελθόν μας
προειδοποιεί για τις συγκρούσεις, την φτώχια και την προσφυγιά που
επιφέρει ο αλυτρωτισμός. Το πρώτο βήμα για την διαδικασίας της
ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στα Βαλκάνια είναι η αποδοχή των υφιστάμενων
συνόρων ως οριστικών.
Όμως, η ηγεσία της ΠΓΜΔ δεν έχει αποφασίσει εάν στοχεύει να υπερβεί το
όραμα του αλυτρωτισμού και να συμβάλει στην οικοδόμηση μίας ενιαίας
αγοράς, μίας ενιαίας ζώνης διακίνησης προσώπων, ιδεών, υπηρεσιών,
προϊόντων και κουλτούρας. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς τη διαμάχη με
τη Βουλγαρία, όταν οι αξιωματούχοι της ΠΓΜΔ βλέπουν με καχυποψία τις
εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες τους με βουλγαρική υπηκοότητα; Πώς αλλιώς
να ερμηνεύσει κανείς δηλώσεις του κ. Γκρούεφσκι στην Αυστραλία περί "Μακεδόνων"
του Βαρδάρη, του Αιγαίου και του Πιρίν;
Η εξαγωγή ενός άκριτου εθνικισμού στη μεταναστευτική διασπορά ήταν μία
τακτική και του Τουτζμαν, που αδίκησε την Κροατία, ήταν μία τακτική και
του Μιλόσεβιτς, που αδίκησε τη Σερβία, ήταν μία τακτική και της ηγεσίας
του UCK, που αδίκησε την Αλβανία και το Κόσσοβο. Τις καταστροφικές
συνέπειες του αλυτρωτισμού τις έχει ήδη υποστεί η ΠΓΜΔ και απορεί κανείς
για την αδυναμία της ηγεσίας της γειτονικής χώρας να αντιληφθεί ότι το
παρελθόν, μαζί με όλες τους τις πληγές, δεν πρέπει να λησμονηθεί, αλλά
πρέπει να αναπλαισιωθεί, έτσι ώστε να μην απειλεί το παρόν και το μέλλον
των Βαλκανίων.
Σήμερα, η πιο εποικοδομητική συζήτηση που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι
πότε και με ποιους όρους θα ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με
την ΠΓΜΔ. Οι μεγαλύτεροι υπέρμαχοι αυτής της προοπτικής είναι οι
γείτονες χώρες-μέλη της Ε.Ε., που προσβλέπουν στη διασυνοριακή
συνεργασία, την εκμετάλλευση συγκριτικών πλεονεκτημάτων για αμοιβαία
οικονομική ανάπτυξη, τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας υφιστάμενων
επενδύσεων κ.ο.κ. Με άλλα λόγια, όσον αφορά την ΠΓΜΔ, δεν υπάρχουν χώρες
στην Ε.Ε. που να έχουν περισσότερα οφέλη από την προώθηση της ενταξιακής
της προοπτικής από την Ελλάδα και την Βουλγαρία.
Προς αυτή την κατεύθυνση ο ελληνικός πολιτικός κόσμος έχει κάνει
πραγματικά βήματα. Από την θέση "όχι Μακεδονία ή παράγωγά της" στην αρχή
της δεκαετίας του 90' φτάσαμε στη σημερινή θέση του "γεωγραφικού
προσδιορισμού". Δεν μπορεί όμως η γειτονική μας χώρα να απαιτεί από όλο
το πολιτικό φάσμα της χώρας μας να αποδεχτεί μία διπλή ονομασία, που
ουσιαστικά θα κατοχυρώνει αλυτρωτικές διεκδικήσεις.
Δε θέλουμε να γίνουμε "νονοί των Βαλκανίων", όπως συχνά μας κατηγορούν,
θέλουμε όμως την ασφάλεια της σαφήνειας: η Μακεδονία είναι μία περιοχή
που εκτείνεται στο έδαφος τριών χωρών, όπως το Πιεμόντ, η Αλσατία, η
Πρωσία, κ.ο.κ.. Η Μακεδονία είναι ιστορικά η Αλσατία των Βαλκανίων. Για
την Ελλάδα και την Βουλγαρία ο "Μακεδονικός Αγώνας" τελείωσε. Ελπίζουμε
ότι το ίδιο ισχύει και για τη γειτονική μας χώρα. Σε κάθε περίπτωση, δεν
υπάρχει σύνθεση απόψεων όταν δεν υπάρχουν αμοιβαίες υποχωρήσεις. Την
ίδια στιγμή που η Αρμενία συνάπτει συμφωνία με την Τουρκία,
υπερβαίνοντας ένα ανάλογου συναισθηματικού βάρους ιστορικό παρελθόν, δεν
είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι "το δικό μας βάρος" θα αποτελέσει και
την ταφόπλακα του μέλλοντος μας.
Στην πραγματικότητα, κάθε μέρα που καθυστερεί η έναρξη ενταξιακών
διαπραγματεύσεων της ΠΓΜΔ, η προοπτική ένταξης όλων των Δ. Βαλκανίων
απομακρύνεται, όχι επειδή υπάρχουν ενστάσεις στην Αθήνα, αλλά επειδή
αναδύονται φοβικά σύνδρομα σε άλλες πρωτεύουσες της Δυτικής Ευρώπης. Δεν
είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι, ενώ ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας μιλάει
για πλήρη ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. έως το 2014, η ΠΓΔΜ
μπορεί να βρει αλλού πιστότερους συμμάχους. Το κόστος ενός γεωγραφικού
προσδιορισμού είναι πολιτικά διαχειρίσιμο από τα Σκόπια. Όμως, θα ήθελε
πραγματικά η σημερινή κυβέρνηση της γειτονικής χώρας να μείνει στην
ιστορία ως η μόνη υπεύθυνη για τον ουσιαστικό εκτροχιασμό της χώρας από
την Ευρω-ατλαντική της προοπτική;
Τελικά, η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού και πρέπει να γίνει
κατανοητό ότι η ενταξιακή προοπτική της γειτονικής μας χώρας χωρίς
επίλυση διμερών διαφορών και με υποβόσκουσες εδαφικές διεκδικήσεις είναι
ανέφικτη. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν αποδεκτό από την ελληνική κοινή γνώμη,
που είναι ιστορικά το ίδιο ευαίσθητη με αυτή των Σκοπίων. Ο
απεγκλωβισμός μας από το παρελθόν απαιτεί θάρρος και ανάληψη ευθυνών.
Στην Αθήνα έγινε ένα ουσιαστικό βήμα, η γειτονική χώρα πρέπει να μας
βρει κάπου στη μέση: αυτή της η στάση θα είναι το πρώτο, ιστορικά, "ευρωπαϊκό"
της βήμα.
Άρθρο στο Περιοδικό Politistiki
Diplomatia, Τεύχος Δεκεμβρίου 2009 - Ιανουαρίου 2010
-
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ, Πρέσβυς της Κύπρου στην Ελλάδα
-
Δρ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΥΡΑΣ, Επίτ. Πρόξενος
της Βραζιλίας στην Ελλάδα
- VOLODYMYR
SHKUROV, Ambassador of Ukraine to
the Hellenic Republic
-
MACIEJ KRYCH, Ambassador of the Republic of Poland
-
ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΣΟΥΡΑΒΛΑ, Καθ. Φιλολογίας
-
ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΧΟΜΕΝΚΟ,
Διευθυντής Ρωσικού Πολιτιστικού και Επιστημονικού Κέντρου
-
ΠΑΥΛΟΣ ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΣ, Υπουργός
Πολιτισμού και Τουρισμού
- ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΖΙΤΖΙΚΩΣΤΑ,
Πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής
για την UNESCO
-
TOM NORRING, Ambassador of Denmark in Greece
- ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΥΡΑΣ, Ιατρός Πλαστικός Χειρουργός,
Επίτιμος Πρόξενος της Βραζιλίας στην Ελλάδα
- Ε. ΚΟΖΑΚΟΥ-ΜΑΡΚΟΥΛΗ, Υπουργός Εξωτερικών της
Κυπριακής Δημοκρατίας
- ΑΝΝΑ ΖΩΗΡΟΥ,
Σύμβουλος ΛΑΟΣ σε θέματα Οικονομικών & Διεθνών
Σχέσεων
- ΠΑΡΗ ΡΑΠΤΗ ΛΥΡΑ, Ιατρός Ενδοκρινολόγος -
Διαβητολόγος
-
ΠΕΤΡΟΣ ΛΕΩΤΣΑΚΟΣ, Δημοσιογράφος,
τραπεζικός συνάκτης
-
ΝΙΚΟΣ Γ. ΣΥΚΑΣ,
Σύμβουλος Στρατηγικής & Επικοινωνίας
- JΟRGE ALEJANDRO
MASTROPIETRO,
Ambassador of Argentina
- ΣΤΑΥΡΟΣ. ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ,
Υπουργός Εξωτερικών - Ομιλία στο ΥΠΕΞ στις 28/7/2011
- SVERRE STUB, Ambassador of Norway
- MEHDI HONARDOOST, Ambassador of Iran
- DRAGAN ZUPANJEVAC, Ambassador of Serbia
- VOLODYMYR SHKUROV, Ambassador of Ukraine
-
ΕΝΩΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
-
STEPHEN G. MILLER, Επίτιμος Καθηγητής του
Πανεπιστημίου Berkley, Καλιφόρνια, ΗΠA
- ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΛΑΝΤΣΜΑΝ,
Πρέσβυς της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΜΩΡΑΪΤΗΣ, Εκδότης του περιοδικού "Politistiki Diplomatia"
- ΠΑΝΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, Χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
διευθυντής GSTA/ EKTA
-
ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΝΤΕΡΙΔΗΣ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ Εκδότης του περιοδικού
'Politistiki Diplomatia'
-
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΖΟΓΛΟΥ,
CICA, M.S, B.A(Honours), Σύμβουλος Πληροφορικής
και Συγγραφέας
-
JOZSEF TOTH, Ambassador of Hungary
- ΑΓΓΕΛΟΣ Ι. ΜΑΛΦΑΣ, Dottor.
- JAN VODERADSKY, Ambassador of Slovakia
-
MANDISA DONA MARASHA, Ambassador of South
Africa
- ΙΕΡΟΘΕΟΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
- ΝΙΚΟΣ
ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ,
Δήμαρχος
Βύρωνα
- MΕHDI HONARDOOST, Αmbassador of Iran to
Grecce
-
ΧΑΪΔΕΥΤΟΣ
ΚΟΜΝΗΝΟΣ,
Πρόεδρος
της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Σουηδίας
-
VILI
SHEFKI MINAROLLI, Αmbassador of Albania to Greece
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ, Εκδότης του
περιοδικού 'Politistiki Diplomatia'
-
SINE RIISAGER, The Danish Institute
-
ΓΙΑΝΝΑ ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ, Πρόεδρος
Special Olympics
-
FIDEL CASTRO
-
ΚΩΣΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Γερμανικών Κοινοτήτων - Ταμίας
ΣΑΕ
- ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ,
Αναλυτής, ΜΑ σε Διεθνείς Σχέσεις
-
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΜΠΑΤΖΗΣ,
Πρόξενος της Γερμανίας στην Πάτρα
-
ΜΑΡΙΝΑ ΔΟΥΛΑΜΗ, Επίτιμος Προξένος της Γαλλίας στην Αλεξανδρούπολη
-
EUSEBI AYENSA,
Instituto Cervantes de Atenas
-
CAPOCCI,
Προέδρος του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου
-
ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΠΠΑ,
Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ
-
ΕΥΔΟΞΙΑ ΠΑΝΤΑ,
Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελλήνων Βελγίου
-
ΗΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
Director of Cultural Affairs of the Hellenic American
Union
-
VALERIY TSYBUCKΗ,
Ambassador of Ukraine to Greece
-
HAKAN MALMQVIST, Ambassador
of Sweden to Greece
- AΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ, Προέδρος HELEXPO A.E.
- To άσβεστο 'ΟΧΙ'
των Ελλήνων
-
Ν.Δ.: Διάσπαση ή
Εσωστρέφεια;
-
ΠΟΛΥ ΒΛΑΧΟΥ,
Διευθύντρια Πολιτιστικού Οργανισμού Ηλιούπολης
-
ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ,
Δήμαρχος Βύρωνα
-
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΟΥΡΜΟΥΡΗΣ,
Καθηγητής ΔΠΘ
