Συνοπτική Iστορία του
Ελληνισμού της Αμερικής
ΕΙΝΑΙ
αλήθεια ότι οι πρώτοι Έλληνες φαίνεται ότι έφτασαν στις ΗΠΑ περίπου την
εποχή της Ελληνικής Επανάστασης. Το κύριο ρεύμα μεταναστών εμφανίστηκε
μεταξύ 1900 και 1920, οπότε υπολογίζεται ότι περίπου 350.000 Έλληνες
έφτασαν στο Έλις Άιλαντ, κυρίως από την Πελοπόννησο και τη Μακεδονία,
ελπίζοντας να αποκτήσουν μια μικρή περιουσία και να επιστρέψουν στην
πατρίδα τους. Οι περισσότεροι από αυτούς έμειναν στη γη της επαγγελίας,
δημιουργώντας επιτυχημένες επιχειρήσεις, και έτσι σήμερα ο συνολικός
αριθμός ατόμων ελληνικής καταγωγής στις ΗΠΑ υπολογίζεται γύρω στο
1.500.000, η μεγαλύτερη ελληνική κοινότητα εκτός Ελλάδας. Από τους
Έλληνες της Νέας Υόρκης, οι περισσότεροι είναι συγκεντρωμένοι στην
περιοχή Αστόρια του Κουίνς, όπου υπάρχουν αναρίθμητα ελληνικά εστιατόρια
και καφέ. Αυτή ήταν
παραδοσιακά η βασική επιχειρηματική δραστηριότητα των Ελλήνων μεταναστών
στις ΗΠΑ. Στην περιοχή αυτή έχει αναπτυχθεί μια σφύζουσα
ελληνοαμερικανική κοινότητα, που προστατεύει την ιδιαίτερη ταυτότητά της,
την ορθοδοξία, τα ελληνικά ήθη, τη μουσική, τους χορούς και την ελληνική
γλώσσα, με εκκλησίες, σχολεία αλλά και με την τήρηση όλων των γιορτών
και των εθίμων της μητέρας-πατρίδας. Πολλά ελληνικής καταγωγής πρόσωπα
κατάφεραν να αποκτήσουν σημαντική θέση σε διάφορους τομείς της δημόσιας
ζωής.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΙΣ Η.Π.Α
"Ο πρώτος Έλληνας που είναι ιστορικά βεβαιωμένο ότι έφτασε στην
Αμερική, ήταν κάποιος; Don Teodoro ή Θεόδωρος, που υπηρετούσε σε
Ισπανικό καράβι και σκοτώθηκε από Ινδιάνου; το 1528, κοντά στη σημερινή
Pensacola της Florida
Υπάρχουν διάφορες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για Έλληνες ναυτικούς και
καπετάνιους; που έφτασαν στην Αμερική με Ισπανικά καράβια, αλλά η πρώτη
επιβεβαιωμένη μαζική μετανάστευση Ελλήνων στην Αμερική φαίνεται πως
έγινε το 1763, όταν η Florida πέρασε από την Ισπανική κατοχή στην
Αγγλική. Την εποχή εκείνη, ένας Σκωτσέζος γιατρός που είχε παντρευτεί
Ελληνίδα κόρη εμπόρου του Λονδίνου, αποφάσισε να ιδρύσει αποικία
χρησιμοποιώντας Έλληνες μετανάστες. Πράγματι, συνεργαζόμενος με Ιταλούς
και Μινορκανούς, κατόρθωσε να προσελκύσει περίπου 400 Έλληνες - κυρίως
από την Μάνη - και να ιδρύσει αποικία, που την ονόμασε Νέα Σμύρνη (η
καταγωγή της γυναίκας του ήταν από τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας), περίπου
75 μίλια νότια του St.Augustine. Οι μετανάστες έφτασαν τελικά στη
Florida το 1768, αλλά οι αντίξοες συνθήκες που βρήκαν εκεί οδήγησαν τους
μισούς απ' αυτούς στο θάνατο μέσα σε δύο χρόνια και του υπόλοιπους στη
μετακίνηση τους στο St.Augustine το 1777. Κατά τα μέσα του 18ου αιώνα τα
ίχνη των πρώτων αυτών Ελλήνων μεταναστών χάθηκαν.
Ο πρώτος Έλληνας επιστήμονας που έφτασε στην Αμερική ήταν ο John
Paradise, τον οποίο έπεισαν να μεταναστεύσει ο Benjamin Franklin και ο
Thomas Jefferson. O Paradise παντρεύτηκε, το 1787, μια γυναίκα της
οικογένειας Ludwell, από τις πιο ονομαστές στη Virginia εκείνη την εποχή.
Ο Ευστράτιος Ντελαρώφ, Έλληνας από την Πελοπόννησο, ήταν επικεφαλής των
Ρωσικών εμπορικών δραστηριοτήτων στην Αλάσκα από το 1783 ώς το 1791 και
θεωρείται ως ο πρώτος de facto κυβερνήτης
της Αλάσκας.
Tα αισθήματα φιλελληνισμού των Αμερικανών, κατά τη διάρκεια της
απελευθερωτικής επανάστασης του 1821 - 1828, εκδηλώθηκαν και με τη
μεταφορά στην Αμερική πολλών ορφανών Ελληνοπαίδων. Tα περισσότερα απ'
αυτά τα παιδιά παρέμειναν και εργάστηκαν στη χώρα που τα υιοθέτησε.
Μερικά απ' αυτά κατόρθωσαν να διαπρέψουν, όπως ο John Zachos,
διακεκριμένος εκπαιδευτικός, ο Evangelos Sophocles, καθηγητής Ελληνικών
στο Πανεπιστήμιο του Harvard, ο Lucas Miltiades Miller, ο πρώτος
Ελληνοαμερικανός μέλος του Κογκρέσσου (1891-1893) και αργότερα ο Michael
Anagnos, που τέθηκε επικεφαλής του Perkins Institution για τυφλούς, στη
Βοστώνη.
Λίγο αργότερα, γύρω στα 1850, μια άλλη ομάδα Ελλήνων εμφανίστηκε στην
Αμερική. Αποτελείτο από μικρό αριθμό Ελλήνων εμπόρων, που εγκατέστησαν
επιχειρήσεις εισαγωγών-εξαγωγών σε μεγάλα λιμάνια, όπως στις πόλεις New
York, San Fransisco, Boston, Savannah, Galveston, New Orleans. Την ίδια
εποχή, μερικές εκατοντάδες (σημαντικός αριθμός για την εποχή) Ελλήνων
ναυτικών εγκατέλειπαν τα καράβια με τα οποία έφταναν στην Αμερική και
έπιασαν δουλειά στα καράβια της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών ή στα
ατμόπλοια του Μισσισσιπή. Μερικοί από αυτούς έγιναν αλιείς στρειδιών
στις Πολιτείες γύρω από τον Κόλπο του Μεξικού.
Η περίοδος της μαζικής μετανάστευσης των Ελλήνων προς την Αμερική
αρχίζει το 1890 και συνεχίζεται μέχρι και το 1920. Ο κύριος λόγος της
μετανάστευσης αυτής ήταν η οικονομική αποκατάσταση. Η Ελλάδα της εποχής
εκείνης δύσκολα μπορούσε να συντηρήσει τον αγροτικό (ιδίως) πληθυσμό της,
με αποτέλεσμα ο πληθυσμός αυτός να αναζητά αλλού καλύτερη τύχη. Ο σκοπός
των μεταναστών αυτών ήταν να αποκτήσουν μια κάποια οικονομική άνεση που
θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν και να ζήσουν
μια καλύτερη ζωή στην Ελλάδα.
Τη δεκαετία του 1880, περίπου 2.000 Έλληνες, κυρίως από τη Σπάρτη,
έφτασαν στην Αμερική. Ο αριθμός αυτός γίνεται περίπου 15.000 την επόμενη
δεκαετία και προέρχεται, πια, απ' όλη την Ελλάδα. Την πρώτη δεκαετία του
20ου αιώνα, περίπου 167.000 Έλληνες μετανάστες φτάνουν στην Αμερική, ενώ
την δεκαετία 1911-1920 και παρά τις δυσκολίες του Α' Παγκοσμίου πολέμου,
ο αριθμός αυτός γίνεται 180.000.Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αριθμοί αυτοί
αναφέρονται σε άτομα γεννημένα στην Ελλάδα, ενώ δεν υπάρχουν ακριβή
στοιχεία για τους Έλληνες μετανάστες που είχαν γεννηθεί εκτός Ελλάδας
και ο αριθμός των οποίων πρέπει να ήταν γύρω στις 100.000. Έτσι, την
περίοδο 1890-1920, περισσότεροι από 450.000 Έλληνες μετανάστευσαν στην
Αμερική, στη συντριπτική τους πλειοψηφία άνδρες.
Με τον περιορισμό της μετανάστευσης προς την Αμερική (Reed-Johnson Act),
το 1924, επιτρέπονταν μόνον 100 μετανάστες από την Ελλάδα κάθε χρόνο. Ο
αριθμός αυτός πρέπει να συγκριθεί με τους 28.000 Έλληνες που έφτασαν
στην Αμερική τον τελευταίο χρόνο της ελεύθερης μετανάστευσης, το 1921.
Το 1929, ο ετήσιος αριθμός επιτρεπομένων από την Ελλάδα μεταναστών
ανέβηκε στους 307 και παρέμεινε σε αυτό το επίπεδο για τα επόμενα 30
περίπου χρόνια. Ωστόσο, μετανάστες εκτός περιορισμών (συνήθως σύζυγοι
ήδη κατοικούντων στην Αμερική) συνέχισαν να καταφτάνουν, με αποτέλεσμα ο
μέσος ρυθμός μετανάστευσης να είναι περίπου 20.000 άτομα το χρόνο για
την περίοδο 1925-1930.
Μεγάλος αριθμός Ελλήνων μεταναστών αρχίζουν να εμφανίζονται πάλι την
μεταπολεμική περίοδο. Αν και ο αριθμός των επιτρεπομένων μεταναστών για
κάθε χρόνο παρέμεινε 307, το 1948 η νομοθεσία η σχετική με πρόσφυγες
επέτρεψε δανεισμό από μεταγενέστερα έτη, με αποτέλεσμα το 1952 ο αριθμός
μεταναστών από την Ελλάδα να έχει φτάσει να δανείζεται από το 2.014 !
Κάνοντας χρήση όλων των ευεργετικών διατάξεων της Αμερικανικής
νομοθεσίας μετανάστευσης των σχετικών με μετανάστευση εκτοπισμένων ή
συγγενών Αμερικανών πολιτών, ένας συνολικός αριθμός περίπου 70.000
Ελλήνων (συμπεριλαμβανόμουν και αυτών που έφτασαν σαν φοιτητές)
μετανάστευσε στην Αμερική από το Β' Παγκόσμιο πόλεμο μέχρι το 1965.
Η νομοθεσία μετανάστευσης του 1965 άλλαξε τον τρόπο επιλογής των
μεταναστών, καταργώντας το κριτήριο της χώρας προέλευσης. Έτσι, μεταξύ
του 1966 και του 1971, περίπου 15.000 Έλληνες έφταναν κάθε χρόνο στην
Αμερική. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο αριθμός αυτός έχει σχεδόν
σταθεροποιηθεί γύρω στις 8.000 άτομα το χρόνο."
Πηγη.Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού:
- ΣΤΑΥΡΟΣ. ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ,
Υπουργός Εξωτερικών - Ομιλία στο ΥΠΕΞ στις 28/7/2011
- SVERRE STUB, Ambassador of Norway
- MEHDI HONARDOOST, Ambassador of Iran
- DRAGAN ZUPANJEVAC, Ambassador of Serbia
- VOLODYMYR SHKUROV, Ambassador of Ukraine
-
ΕΝΩΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
-
STEPHEN G. MILLER, Επίτιμος Καθηγητής του
Πανεπιστημίου Berkley, Καλιφόρνια, ΗΠA
- ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΛΑΝΤΣΜΑΝ,
Πρέσβυς της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΜΩΡΑΪΤΗΣ, Εκδότης του περιοδικού
"Politistiki Diplomatia"
- ΠΑΝΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, Χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
διευθυντής GSTA/ EKTA
-
ΣΑΒΒΑΣ ΚΑΛΝΤΕΡΙΔΗΣ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ
Εκδότης του περιοδικού 'Politistiki
Diplomatia'
-
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΖΟΓΛΟΥ,
CICA, M.S, B.A(Honours), Σύμβουλος
Πληροφορικής και Συγγραφέας
-
JOZSEF TOTH, Ambassador of Hungary
- ΑΓΓΕΛΟΣ Ι. ΜΑΛΦΑΣ, Dottor.
- JAN VODERADSKY, Ambassador of Slovakia
-
MANDISA DONA MARASHA, Ambassador of South
Africa
- ΙΕΡΟΘΕΟΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ,
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα
- ΝΙΚΟΣ
ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ,
Δήμαρχος Βύρωνα
- MΕHDI HONARDOOST, Αmbassador of Iran to Grecce
-
ΧΑΪΔΕΥΤΟΣ
ΚΟΜΝΗΝΟΣ,
Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων
Σουηδίας
- VILI
SHEFKI MINAROLLI, Αmbassador of Albania to
Greece
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ,
Εκδότης του περιοδικού 'Politistiki
Diplomatia'
-
SINE RIISAGER, The Danish Institute
-
ΓΙΑΝΝΑ ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ, Πρόεδρος
Special Olympics
-
FIDEL CASTRO
- ΚΩΣΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Γερμανικών Κοινοτήτων
- Ταμίας ΣΑΕ
- ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ,
Αναλυτής, ΜΑ σε Διεθνείς Σχέσεις
-
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΜΠΑΤΖΗΣ,
Πρόξενος της Γερμανίας στην
Πάτρα
-
ΜΑΡΙΝΑ ΔΟΥΛΑΜΗ,
Επίτιμος Προξένος της Γαλλίας στην Αλεξανδρούπολη
-
EUSEBI AYENSA,
Instituto Cervantes de Atenas
-
CAPOCCI,
Προέδρος
του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου
-
ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΠΠΑ, Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ
-
ΕΥΔΟΞΙΑ ΠΑΝΤΑ,
Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελλήνων
Βελγίου
-
ΗΡΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
Director of Cultural Affairs of the Hellenic American Union
-
VALERIY TSYBUCKΗ,
Ambassador of Ukraine to
Greece
-
HAKAN MALMQVIST, Ambassador of Sweden to Greece
- AΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ, Προέδρος HELEXPO A.E.
- To άσβεστο
'ΟΧΙ' των Ελλήνων
-
Ν.Δ.: Διάσπαση ή Εσωστρέφεια;
-
ΠΟΛΥ ΒΛΑΧΟΥ,
Διευθύντρια Πολιτιστικού Οργανισμού
Ηλιούπολης
-
ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ,
Δήμαρχος Βύρωνα
-
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΟΥΡΜΟΥΡΗΣ,
Καθηγητής ΔΠΘ
