Στην αποκλειστική συνέντευξή η Πρέσβης της Τσεχικής Δημοκρατίας
μιλά για τη χώρας της, την Προεδρία της Τσεχίας στην Ε.Ε., την Ελλάδα
και εκφράζει την αισιοδοξία της για περαιτέρω βελτίωση των διμερών
οικονομικών
σχέσεων των δυο χωρών.
• Πώς αντιλαμβάνεται η πολιτική ηγεσία της Τσεχίας την παρουσία της,
ως κράτους - μέλους της Ε.Ε.;
- O στόχος να ενταχθεί η Τσεχική Δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν
μια πράξη ελεύθερης πολιτικής επιλογής, η οποία επισφραγίστηκε πειστικά
με δημοψήφισμα. Όλα τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούνται στο τσεχικό
κοινοβούλιο -εφόσον κατανοούμε έτσι την πολιτική ηγεσία- αντιλαμβάνονται
αυτό το γεγονός. Όπως συμβαίνει με κάθε ουσιαστική συμμετοχή του κάθε
κράτους-μέλους, και στη συγκεκριμένη περίπτωση παρουσιάζονται δικαιώματα
και υποχρεώσεις, προσφέρονται ευκαιρίες και απαιτούνται ευθύνες.
• Υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα της Τσεχίας στην Ε.Ε. Θεωρείται ότι η
Ευρωπαϊκή Προεδρία σας δίνει την ευκαιρία να τα λύσετε;
- Αφήνοντας στην άκρη τα γενικά ανοιχτά ζητήματα, δηλ. αυτά που
αποτελούν αντικείμενο κοινοτικής συζήτησης, καθώς και τα ζητήματα τα
οποία αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, θα
αναφέρω δύο παραδείγματα. Το πρώτο αφορά στην απόκτηση της πλήρους
ελευθερίας στη διακίνηση του εργατικού δυναμικού σ' όλη την Ε.Ε. για τη
χώρα μου και όχι μόνο, καθώς υπάρχουν κράτη-μέλη που δεν επιτρέπουν σε
άλλα την πρόσβαση στην αγορά εργασίας χωρίς περιορισμούς. Είμαστε
πεπεισμένοι ότι για μια Ε.Ε. με δυνατή οικονομία, ανταγωνιστικότητα και
συνοχή, η τήρηση όλων των συντεταγμένων της εσωτερικής αγοράς έχει
στοιχειώδη σημασία. Επιπλέον θεωρούμε απαραίτητο ν' ασχοληθούμε στην Ε.Ε.
και με τη διακίνηση των γνώσεων, όπως αναφέρεται και στο Πρόγραμμα
Δράσης της Τσεχικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. Ο άλλος στόχος που
βρίσκεται στο "εσωτερικό", δηλ. είναι ο στόχος της ίδιας της Τσεχίας,
έγκειται στην ολοκλήρωση της επικύρωσης της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η
πορεία της οποίας θα έχει ουσιαστική επιρροή στην περαιτέρω λειτουργία
της Ε.Ε. και στην εξωτερική και την εσωτερική της πολιτική.
• Ποιες είναι οι προτάσεις της Τσέχικης Προεδρίας για την έξοδο από
την οικονομική κρίση; Ποιες πρωτοβουλίες έχει λάβει ή προτίθεται να
αναλάβει;
- Η Τσεχική Προεδρία δεν παύει να τονίζει ότι τα επείγοντα ζητήματα της
παγκόσμιας οικονομίας δεν πρέπει να αποσπούν την Ευρωπαϊκή Ένωση από την
έννοια της αυξανόμενης ανταγωνιστικότητας, ούτε από τη συνεχιζόμενη
απελευθέρωση των αγορών. Επίσης, δεν υπάρχει δικαιολογία για τον
προστατευτισμό. Δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από τις διαρθρωτικές
αλλαγές, όπως τις ορίζει η Συνθήκη της Λισσαβόνας, πρέπει να εμμένουμε
σταθερά στις αρχές του αναθεωρημένου Σύμφωνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης
και, επίσης, να ακολουθούμε τους κανόνες του ανταγωνισμού.
Στην αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών και οικονομικών ρίσκων η Τσεχική
Προεδρία έχει εντοπίσει τρία κύρια ζητήματα: την αποκατάσταση των
χρηματοπιστωτικών αγορών και τις συζητήσεις για καλύτερο έλεγχό τους,
την αντιμετώπιση της επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και
την προετοιμασία της Ε.Ε. για το διεθνές διάλογο περί της παγκόσμιας
χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής. Βασισμένη στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την
Ανάκαμψη της Οικονομίας (EERR) που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
το Δεκέμβριο του 2008 ως κοινό πλαίσιο για τη συντονισμένη δράση της Ε.Ε.
και των κρατών-μελών της, η Τσεχική Προεδρία θα προσπαθήσει να
ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις που αφορούν στις νομοθετικές προτάσεις
που εμπεριέχει το Σχέδιο. Για να αναφέρουμε μερικές απ' αυτές πρόκειται,
κυρίως, για θέματα που αφορούν στη συμφωνία για μείωση συντελεστών του
ΦΠΑ, την ανάλογη αποτύπωση του Σχεδίου στην τακτική παρακολούθηση
διαδικασιών, την αναθεώρηση της οδηγίας για την κεφαλαιακή επάρκεια
επενδυτικών εταιρειών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τις
διαπραγματεύσεις για την οδηγία σχετικά με τον έλεγχο του ασφαλιστικού
κλάδου και την αναθεώρηση κανονισμού για διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ.
Έναν από τους ιδιαίτερα σημαντικούς στόχους για τις κυβερνήσεις της Ε.Ε.
αποτελεί η συγκράτηση της μέγιστης δυνατής απασχόλησης στα πλαίσια των
κοινών κανόνων της κάθε αγοράς. Ακόμη και σε μια τόσο δύσκολη οικονομική
κατάσταση επιβάλλεται να φροντίζουμε για την ανάπτυξη του ανθρώπινου
δυναμικού στηρίζοντας την παιδεία, έρευνα και καινοτομία.
• Πού βρίσκονται οι διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις
Ελλάδας - Τσεχίας και τι περιθώριο βελτίωσης υπάρχει;
- Οι τσεχο-ελληνικές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις είναι καλές, όχι
όμως ικανοποιητικές. Οι στατιστικές των εμπορικών συναλλαγών που
περιλαμβάνουν και τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών -στις οποίες
κυριαρχεί ο τουρισμός- εμφανίζουν χρόνο με χρόνο σταδιακή άνοδο.
Χρειάζεται να συνεχίσουμε την αναζήτηση των αποτελεσματικών μορφών και
των τομέων με προοπτική μελλοντικής συνεργασίας. Προς αυτή την
κατεύθυνση προσπαθεί να συνεισφέρει και η Τσεχική Πρεσβεία στην Ελλάδα.
• Ποιος είναι ο βαθμός συνεργασίας των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας
- Τσεχίας;
Μεταξύ των χωρών μας αναπτύσσεται στον τομέα του πολιτισμού μια πολυετής
διμερής συνεργασία η οποία απέκτησε τη βάση της με την πολιτιστική
συμφωνία που υπεγράφη το 1976. Μόλις τώρα βρισκόμαστε στην τελική φάση
των διαπραγματεύσεων του νέου διακρατικού πρωτοκόλλου συνεργασίας στους
τομείς παιδείας και πολιτισμού για το διάστημα των επόμενων τεσσάρων
ετών, με το οποίο δημιουργείται η βασική πλατφόρμα για την ανάπτυξη των
σχέσεων μας. Η Πρεσβεία της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα προσπαθεί
να προωθεί στοχευμένα τον τσεχικό πολιτισμό, να συνδέει εκπαιδευτικούς
και πολιτιστικούς φορείς, καθώς και να εμπλουτίζει την προσφορά των
πολιτιστικών προγραμμάτων και εκτός Αθηνών με δικές της εκδηλώσεις στους
τομείς καλών τεχνών, μουσικής ποικίλων ειδών, εικαστικών τεχνών και
λογοτεχνίας, όπως και με εκδηλώσεις πολιτιστικό-εκπαιδευτικού χαρακτήρα.
• Η Ε.Ε. των 27, θα πρέπει να αποσκοπεί σε μια ενιαία πολιτιστική
ταυτότητα ή χρειάζεται η ποικιλομορφία;
- Μια από τις πολύτιμες αξίες όλου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος αποτελεί
ο σεβασμός της πολιτιστικής ποικιλομορφίας. Την Ε.Ε. μπορούμε να τη
δούμε ως ένα επιτυχές και ιδιαίτερα προχωρημένο πρότυπο περιφερειακής
συνεργασίας, το οποίο χαρακτηρίζεται από τη διατήρηση πλούσιων και
ποικιλόμορφων πολιτιστικών παραδόσεων και εκφράσεων, καθώς και από τη
στήριξη της ανάπτυξης πολιτιστικών δραστηριοτήτων σ' ένα ευρύ φάσμα τους.
• Μετά το βελούδινο διαζύγιο με την Σλοβακία, ποιο είναι το επίπεδο
των σχέσεων σήμερα;
- Οι δύο χώρες μας συνδέονται με εξαιρετικές σχέσεις σ' όλα τα επίπεδα.
Είμαστε ανέκαθεν γείτονες, όμως χάρη στις εξελίξεις της τελευταίας
δεκαετίας έχουμε γίνει ισότιμοι εταίροι και σύμμαχοι.
• Ας μιλήσουμε για εσάς. Πού γεννηθήκατε; Πώς μεγαλώσατε και τι
εικόνες έχετε από τα παιδικά σας χρόνια;
- Δεν συγκαταλέγομαι στους ανθρώπους, οι οποίοι μιλούν δημόσια για τον
εαυτό τους και σέβομαι την ιδιωτική ζωή των άλλων. Είμαι πεπεισμένη ότι
για τον καθένα μιλούν τα έργα και οι στάσεις του, στις οποίες
αντικατοπτρίζονται το οικογενειακό του υπόβαθρο, χαρακτήρας, μόρφωση και
εμπειρίες ζωής.
• Με την πολυτέλεια της απόστασης (χρονικής), ποιο ήταν το καθοριστικό
σημείο της ζωή σας;
- Ήταν οι γονείς μου. Η αγάπη και η σοφία τους ήταν φανερές στην
προσεκτική φροντίδα της ανάπτυξης και της υγείας μου -όχι μόνο σωματικής-
και στην απεριόριστη στήριξή τους σε ό,τι θετικό.
• Κατέχετε σε πολύ καλό βαθμό την ελληνική γλώσσα. Γνωρίζω, επίσης,
ότι διαβάζετε Έλληνες Συγγραφείς. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας;
- Ευχαριστώ για τα ευγενικά σας λόγια. Αλήθεια είναι ότι έχω ισχυρή και
χρόνια κλήση προς την ποίηση, αφού και η γραπτή μου εργασία στην τσεχική
γλώσσα στις τελικές εξετάσεις του λυκείου ήταν αφιερωμένη στην ποίηση,
όπως και η πτυχιακή μου εργασία στο πανεπιστήμιο που πραγματευόταν το Γ.
Σέφερη και τον Τ. Σ. Έλιοτ. Αδυνατώ, όμως, να διαλέξω έναν και μοναδικό
εκπρόσωπο της ελληνικής λογοτεχνίας, ούτε μένοντας μόνο στη σύγχρονη
εποχή. Ο Κ. Καβάφης και ο Γ. Σεφέρης παραμένουν οι δικοί μου "απλανείς
αστέρες", ίσως οι "πολικοί αστέρες" της ελληνικής ποίησης. Από τους
σύγχρονους συγγραφείς προκάλεσε το ενδιαφέρον μου ο Γ. Γώτης και η Κ.
Δημουλά. Κατά καιρούς κάνω "εκδρομές" και στον κόσμο της πεζογραφίας και
μια απ' αυτές με οδήγησε στην "Μητέρα του Σκύλου" του Παύλου Μάτεση. Στη
βιβλιοθήκη μου με περιμένει υπομονετικά το "Εργοστάσιο των μολυβιών" της
Σ. Τριανταφύλλου.
• Τι σας ενθουσιάζει και τι σας απογοητεύει στην σύγχρονη Ελλάδα;
- Φοβάμαι ότι δεν έχω φτάσει ακόμη στο σημείο για να μοιραστώ μαζί σας
μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση των αναζητήσεων και ανακαλύψεών μου. Ρωτήστε
με ξανά όταν θα ολοκληρώνω τη θητεία μου.
• Τι γνώμη έχει για την Ελλάδα και τους Έλληνες ο μέσος Τσέχος
πολίτης;
- Αν και δε γνωρίζω καμία σοβαρή δημοσκόπηση και δεν έχω κάνει κάποια
αξιόλογη έρευνα, θα τολμήσω να σας απαντήσω. Θεωρώ ότι οι Τσέχοι έχουν
αρκετά πλούσια εικόνα της χώρας σας και των κατοίκων της. Από τα σχολεία
τους γνωρίζουν την αρχαία Ελλάδα και τη σύγχρονη χώρα τη μαθαίνουν
απευθείας, αφού κάθε χρόνο έρχονται σε διάφορες όμορφες γωνίες της
Ελλάδας σχεδόν τριακόσιες χιλιάδες Τσέχοι.
• Mετά την Ελλάδα, τι υπάρχει για εσάς ως Πρέσβης; Τι θα επιθυμούσατε,
σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο;
- Ποιος από μας γνωρίζει τι θα του ξημερώσει αύριο; Εξακολουθώ να
πιστεύω -σήμερα, όπως και κάποτε κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής μου
συνέντευξης στο Υπουργείο Εξωτερικών- ότι για την επαγγελματική εξάσκηση
της διπλωματικής αποστολής είναι απαραίτητη μεταξύ άλλων η διατήρηση
μιας δόσης ευελιξίας και ανοιχτού μυαλού.
• Τελικά τι αποτελεί λάθος στη διπλωματία;
- Η ερώτηση αυτή απευθύνεται πραγματικά σε μένα; Δε νομίζω ότι οι
γνώσεις και οι εμπειρίες μου αρκούν για μια εμπεριστατωμένη απάντηση. Το
λάθος στη διπλωματία έχει πολλές μορφές και μια σειρά από αιτίες,
αντικειμενικές ή υποκειμενικές. Από εθιμοτυπικές γκάφες έως κατάρρευση
ειρηνευτικών συνομιλιών. Εγώ προσωπικά δίνω ιδιαίτερο βάρος στην
εκτίμηση και την ανάλυση, διότι σε περίπτωση που δεν είναι ορθές,
ειλικρινείς και επίκαιρες μπορούν να προκαλέσουν ανυπολόγιστες συνέπειες.
Λάθος αποτελεί στα μάτια μου, επίσης, μια χαμένη ευκαιρία. Όντος, δεν
κλείσαμε τη συνέντευξή μας με το ευκολότερο θέμα.
